THY’YE HAKSIZ REKABET DAVASI

İnternetin hepimizin cebine kadar girdiği günümüzde havayolu bilet satışlarının büyük bir kısmı halen seyahat acentaları tarafından yapılmaktadır. Buna rağmen başta THY olmak üzere havayolu şirketleri gün geçtikçe seyahat acentalarının haklarını kısıtlamakta ve hatta seyahat acentalarına karşı haksız rekabet gerçekleştirmektedir. 

TÜRSAB uzun yıllardır THY’ye karşı mücadele etmeye çalışsa da devletle damatla kavga olmaz mantığı farklı yönetim anlayışlarında da değişiklik göstermediğinden müzakere temelli süreçler THY’ye ve havayollarına karşı mücadelede oldukça pasif kalmaktadır. 

2019 yılı Sonbahar Kampanyası’nı bizzat kendisi uygulayan THY’nin, seyahat acentalarına bu kampanyayı sunmaması acentaları müşteri nezdinde bilet fiyatının üstünde satış yaparak haksız kazanç elde eden işletmeler algısı oluşmasına neden olmaktadır.
Peki acentalar yada meslek örgütleri, sivil toplum örgütleri olarak neler yapılabilir?

THY’NİN REKABETE AYKIRILIK TEŞKİL EDEBİLECEK FAALİYETLERİ
Türk Ticaret Kanunu bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasını amaç edinmiştir. 
TTK’ya göre havayolu tedarik eden, seyahat acentaları müşteri konumundadır. Bu Kanun’un 54. Maddesinin 2. Fıkrasına göre;

“Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır.”

Somut durumda THY’nin müşterisi konumunda olan acentalara kendisiyle eşit şartlarda satış imkanı vermemesi Türk Ticaret Kanunu’na göre tedarikçi ile müşteri arasındaki ilişkileri etkileyen dürüstlük kuralına aykırı ticari uygulama olup hukuka aykırıdır. 

TTK’nin 55. Maddesine göre haksız rekabetin başlıcası olarak da dürüstlük kuralına aykırı reklamlar ve satış yöntemleri olarak belirlenmiştir. 

THY’nin sonbahar kampanyası, Pegasus’un eko bilet seçeneği gibi birçok satış yöntemi havayollarının seyahat acentalarına karşı yürüttüğü dürüstlük kuralına ve hukuka aykırı satış yöntemleri olup kanunen haksız rekabet niteliğinde değerlendirilebilecektir. 

THY’YE DAVA AÇILABİLİR Mİ?
TTK’nin 56. Maddesi’ne göre haksız rekabet faaliyetleri nedeniyle ticari faaliyetleri, ekonomik menfaatleri yada ticari itibarları zarar gören seyahat acentalarının havayollarına karşı;
-    Fiilin haksız olup olmadığının tespiti,
-    Haksız rekabetin men’i,
-    Haksız rekabetin sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılması,
-    Kusur varsa zarar ve zıyanın tazmini

Davalarının açılmasına hukuki bir engel bulunmamaktadır. Yine Türk Ticaret Kanunu’na göre ilgili meslek kuruluşları ve sivil toplum örgütleri tarafından da bu davalar açılabilecektir. 

Sonuç itibariyle havayollarının müşterisi konumundaki seyahat acentalarına karşı yürüttüğü haksız rekabet faaliyetlerine karşı yasal yollar bulunmakta olup, gerek seyahat acentalarının münferiden gerekse de mesleki kuruluşların yada sivil toplum örgütlerinin bu davaları ivedilikle açması gerekmektedir. 

Aksi durumda pek yakında seyahat acentalarının, havayolu bilet satışlarındaki payı gitgide azalmaya devam edecek ve bu durum belki de birçok işletmenin kapısına kilit vurulmasına sebep olacaktır. 

Bu nedenle daha da geç olmadan havayollarına karşı yasal yollarla mücadele edilmelidir. 

Arb. Av. Mesut KAVAK