Uygarlıklar Deltası Meandros'un Harikulade projesi

Meandros, yani Büyük Menderes, Batı Anadolu"nun en büyük akarsuyu. Ege denizine dökülüyor. 584 Km. uzunluğunda. Dinar"dan doğuyor, bir çok kenti aşarak denize ulaşıyor. Kıvrıla kıvrıla aktığı her yere hayat veriyor. Şimdi harikulade bir turizm projesine isim oldu Meandros yani Büyük Menderes.

Bu bereketli nehrin akıp ulaştığı Ege Denizi kıyıları M.Ö."ki devirlerde şimdiki durumundan farklıydı. Bafa diye bir göl yoktu. Gölün bulunduğu yeri, Latmos Körfezi denilen ve önünde karadan denize bir girişi olan bir iç deniz oluşturuyordu. Ne zaman? Yaklaşık olarak 2500 yıl kadar önce. Körfezin kenarında muhteşem liman kentleri kuruluydu. Priene, Myus, Heraklia, Assessos ve nihayet en kıyıda da Miletos. Miletos"un önünde de müthiş bir deniz savaşına adını da veren Lade Adası bulunuyordu.

Herodot"un “Çalışan Nehirler” olarak adlandırdığı nehirlerin başında gelen Büyük Menderes, öyle çalıştı öyle çalıştı ki, aradan geçen yüzlerce sene sonrasında, Latmos Körfezini taşıdığı alüvyonlarla doldurdu. Körfez küçüldü, küçüldü, bu günkü Bafa (Heraklia) gölüne dönüştü. Lade Adası karayla birleşip yok oldu. Çağlarının en önemli liman kentleri olan Miletos, Priene hatta Efes, birer kara şehri oldular, önemlerini yitirip, gözden düştüler.

Büyük Menderes Deltası önce bataklık haline geldi, sonra bataklıklar verimli tarım havzalarına dönüştürüldüler. Ama, atık endüstriyel kirliliği, yanlış tarım çalışmaları, artan nüfusa paralel olarak büyüyen yerleşimlerle havza her gün biraz daha değerini yitirmeye başladı.

Tam da bu sırada gerçekleştirildi Meandros Projesi. Havzanın en büyük antik kentlerine sahip üç belediye birleşerek, Çekül"ün desteğiyle oluşturdular projeyi. Projeyi anlatan figürleri ve kırmızı rengi amblem olarak birçok üründe kullanmayı hedefliyorlar. Meander Figürü, Menderes Nehri"nin kıvrıla kıvrıla akmasını temsil ediyor. Dünya dillerinde sözlüklere  “salına salına akan nehir” olarak geçip Meander adını almış. Bu figürü Medusa Başı ile tamamlayıp, antik kırmızı renkle birleştiriyorlar. Temsili figürler bu topraklarda yaratılarak yayıldılar. Kırmızı renk, M.Ö.530"lu yıllarda siyahın tahtına oturup, resim sanatında ve vazo yapımında markayı vurgulayıp farklılık yaratmada kullanıldı.

Meandros Projesi, Söke, Didim ve Güllübahçe Belediyelerinin ortak çalışması. Bir çok alt proje başlığı ve etkinlik içeriyor. Havza Boyutunda Korumanın öneminin ve gücünün bilinciyle, Tarihi Kentler Birliği öncülüğünde kurulan Büyük Menderes Havzalar Birliğinin bir alt havzası olarak hayata geçirilmiş. Proje, Didim Apollon Tapınağı, Miletos, Priene ve Heraklia  Antik Kentlerini kapsıyor. Kültür ve doğa temalı bir turizm bölge markası olmayı hedefliyor.

Proje, turizmin çeşitlenmesi, on iki aya çıkartılarak tüm bölgeye yayılması, değerlere sahip çıkılması, envanter oluşması, halkın bu konuda bilinçlenmesi gibi temel amaçların gerçekleştirilmesini amaçlıyor.

Bölgede örnek bir güç birliği oluşturulmuş. 2008 yılı yazına tarihlenmiş bir etkinlik takvimleri var. 4 haftalık, 4 rotalı ve 4 antik şehri kapsıyor bu etkinlikler.

Didyma Haftası : 30 Haziran – 6 Temmuz 2008
Akbük, Apollon Tapınağı, Yoran, Didim.
Priene Haftası: 07 – 13 Temmuz 2008
Magnesia, Kemalpaşa, Söke, Güllübahçe, Priene.

Heraklia Haftası : 14 -20 Temmuz 2008
Mysus, Bafa, Kapıkırı, Gölyaka, Beşparmak Dağları.

Milet Haftası: 21 -27 Temmuz 2008
Milli Park, Karina, Doğanbey, Akköy, Milet.

Etkinlikler hakkında ayrıntılı bilgi için bakınız:
forummeandros.org