ACENTALARININ ALACAK SORUNU

SEYAHAT ACENTALARININ YURT DIŞINDAKİ ALACAKLARI SORUNU

Tur operatörlerinin yurt dışındaki tur operatörü ve otellerden alacakları turizm hukukunda önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle incoming seyahat acentalarının alacak tahsili sorunu, hizmet verdiği tur operatörünün kötü niyeti, uluslar arası rekabete ayak uyduramamaları; veya ödeme aczine düşmelerinden kaynaklanmakta olup; böyle durumlarda hem kendilerini hem de çalıştıkları seyahat acentalarını telafisi imkansız zararlara sürüklemektedir.

Geçmişte tur operatörlerinin ardı ardına iflası nedeniyle ortada kalan turistler AB" nin yürürlüğe koymuş olduğu bir yönerge ile tur operatörleri için iflasa karşı sigorta yükümlülüğü getirmiştir. Ancak bu sigorta yalnızca turu satın alan tüketiciyi korumakta olduğundan işbirliği yaptığı acentalara etkisi olmamaktadır. Bununla birlikte;  tur operatörünün müşterisi henüz Türkiye " de iken iflas edecek olursa buradaki seyahat acentası müşteriye verdiği hizmetin bedelini sigortadan talep edebilecektir.

Tur operatörü; müşterisine karşı seyahatin tümünü düzenleyip yerine getirmekle yükümlüdür. Tur operatörü bu hizmetlerini yerine getirmek için havayolu şirketleri ile, Türkiye " de incoming seyahat acentası ve otellerle anlaşma yapmaktadır. Bu anlaşmalar, 3. kişi yararına yapılan sözleşmelerdir. 3 . kişi ise; tur operatörünün müşterisidir. İncoming seyahat acentası ise tur operatörünün tur hizmetlerini ve turiste karşı yükümlendiği görevleri yerine getirmesine yardımcı olan acenta olup; Türk Borçlar Kanunu" na göre ; ifa yardımcısı olarak tanımlanır. Incoming acentasının ifa yardımcısı olması sonucu, tur operatörü onun hizmet kusurundan ve hatalı davranışlarından da doğrudan sorumludur. Bu nedenle tüketicilerin Türkiye" deki hizmetler nedeniyle seyahat bedeli indirim talepleri sözkonusu olabileceğinden bunu önlemek için buradaki seyahat acentalarının hizmetlerinin sonucunda Türkiye" den ayrılacak turistlere ad ve soyadlar, adresleri yazılı bir anket formu dağıtarak hizmetin değerlendirilmesinin istenmesinde ispat kolaylığı açısından fayda vardır.

Yurtdışındaki alacaklar mahkeme öncesi ve sonrası olmak üzere iki yolla tahsili mümkündür. Borçlu Türk Hukuku" nda olduğu gibi Avrupa Hukukunda da ihtar ile temerrüde düşürülür. Yaygın usu; borçlu tur operatörüne ihtar çekilmesidir. Bu ihtar ile borçluya ödemesi gereken süre verilir. İhtarın belli bir biçimi yoktur. İhtar sözlü  de yapılabilir. Ancak yine ispat kolaylığı açısında yazılı yapılması gerekmektedir. Birinci ihtara rağmen ödeme yapılmamışsa ikinci ihtar gönderilir. Borçlu yine ödemezse bu kez üçüncü ve son ihtarın avukat tarafından yapılması yararlıdır. Bu, işin önemini ve ciddiyetini belli eder. Her yapılan ihtar masrafı karşılığı borçludan alınır. İhtara rağmen borcunu ödemeyen borçlunun adresine bulunduğu ülkenin yetkili mahkemesi kanalı ile ödeme emri gönderilir. Ödeme emri gönderildikten sonra borçlu itiraz etmez ise, alacaklı en erken 14 en geç 6 ay içerisinde kendisine icra emri verilmesini ister. Ancak borçlu önce ödeme emrine veya daha sonra icra emrine karşı itiraz hakkını kullanmış ise alacaklı için borçluya karşı dava açmaktan başka çıkar yol kalmaz.

Yurtdışındaki alacakların tahsili ile ilgili olarak yapılan çalışmalar olumlu sonuçlar vermekte olup; seyahat acentalarının tur operatörlerinden bu tip alacaklarını tahsil için harekesiz kalmayıp mutlaka haklarını aramaları gerekmektedir.