GÖL KURUYUNCA, BALIKÇI ÇİFTÇİ OLDU

Turizmin Sesi

---

1990'lı yıllarda başlayan ve artarak devam eden kuraklık sebebi ile geçimini gölden tuttukları balıkla sağlayan çok sayıda insan, hayata sıfırdan başlamak zorunda kaldı. Balıkçılık yapan çok sayıda köylünün kimi tarıma yöneldi kimi de çobanlık yapmaya başladı.

Sınırları Manisa'nın Salihli ve Gölmarmara ilçesine kadar dayanan Gölmarmara Gölü, yaşanan kuraklık nedeniyle civarda yaşayan binlerce köylünün yeni hayat tarzlarına yönelmesine sebeb oldu.

Gölde yaşanan kuraklıktan Tekelioğlu köyünden sonra en fazla etkilenen Kemerdamları köyünde de yıllarca balıkçılık yaparak geçimini sağlayan çok sayıda vatandaş göldeki suların çekilmesiyle geride kalan göl yatağını tarım alanı olarak kullanmaya başladı.

85 bin dönümlük göl yatağının sadece 20 bin dönümünde su kalması nedeniyle açığa çıkan 15 bin dönümlük bölüm, gölün çevresinde bulunan köylerdeki çiftçiler tarafından ekilip biçilmeye başlandı. Geriye kalan boş arazi köy merası olarak kullanılıyor.

Yaşanan kuraklığı yerinde incelemek için Kemerdamları köyüne giden Gediz Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma (GEMA) Vakfı Başkanı Şener Kilimcigöldelioğlu, bu durumla ilgili Manisa Valiliği ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'ne birer dilekçe yazdıklarını belirtti.

Şener Kilimcigöldelioğlu, kurumaya yüz tutan gölde toplam 15 bin dönümlük göl arazisinin köylüler tarafından tarım arazisi olarak kullanıldığını belirterek şöyle konuştu: "Göl çevresindeki Gölmarmara ilçesi, Kemerdamları Köyü, Pazarköy, Tekelioğlu, Yeniköy, Kılcanlar Köyü, Sazköy ve Hacı Veliler köylerinde yaşayan çiftçilerin bir bölümü kuruyan gölde tarım yapmaya başladı.

Kuruyan gölün arazisi DSİ tarafından köylüye icara veriliyor. Toplam 15 bin dönüm göl arazisi ekilip biçilmeye başlandı. Köylü eskiden geçim kaynağı olarak balık tutardı. Şimdi ise kuruyan gölde pamuk, mısır, domates, patlıcan, biber ve çeşitli sebzeler toplayarak geçimini sağlıyor."

Gördes Barajı'nın kısa bir süre sonra su toplamaya başlayacağını da anlatan Kilimcigöldelioğlu konuşmasını şöyle sürdürdü; "Gördes Barajı'nda toplanacak suyun yüzde 60'ı İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne içme suyu olarak verilecek. Yüzde 40'ı Gölmarmara ve Akhisar ilçelerinde arazi sulamada kullanılacak.

O nedenle Gördes Barajı'ndan Marmara Gölü'ne bir damla su gelmeyecek. Demirköprü Barajı'ndan Haziran-Temmuz arası sulama için toplam 28 gün su akmakta. Bu sulama için Demirköprü Barajı'nda yeterli su olmadığından Marmara Gölü'ne su verilemiyor.

Marmara Gölü'ndeki 102 adet kuş türü ve milyonlarca balık oksijensizlik sebebi ile yok olmakta. Göl günden güne kuruyor."

İLETİŞİM KANALI YAPILMASINI İSTEDİK
Kemerdamları köyünde arazisi olan Salihli Ziraat Odası eski başkanlarından Necati Erdağ ise önceden iki ürün ekilen arazilerin şimdi kuraklık nedeniyle bomboş durduğunu söyledi.

Erdağ, Salihli Ziraat Odası Başkanı iken 1992 yılında Salihli'nin il olması için Salihli'de bulunan tüm siyasi parti temsilcileri, sivil toplum örgütleri temsilcileri ve oda temsilcileri 6 otobüs Ankara'ya Başbakanlığa gittiklerini hatırlattı.
Orada dönemin Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü ile göl hakkında görüştüklerini anlatan Erdağ, şöyle konuştu:

"Ahmetli regülatöründe toplanan suyun, Ahmetli regülatöründen Gölmarmara'ya kadar açılacak 16 kilometrelik iletişim kanalının yapılıp suyun bu kanal aracılığıyla göle akıtılmasının sağlanmasını istedik. Erdal İnönü isteğimizi olumlu karşıladı. Ankara gezimizden 4-5 gün sonra Salihli'ye Başbakanlıktan bir heyet geldi.

Ölçümler yapıldı. Bintepeler mevkiinde kanal kazısı yapılacağı için, buraları SİT alanı olduğundan gelen heyette Kültür Varlıkları'ndan da bir yetkili vardı. 1994 yılında Ahmetli regülatöründen su pompalanarak Marmara Gölü'nü beslediler. Bir yıl sonra çiftçiler tekrar su pompalanmasını istediğinde DSİ çiftçilerden elektrik ücreti istedi.

Cebinde parası olmayan çiftçi elektrik parasını ödeyecek güçte değildi. Çiftçinin hayatı, o günden bu yana değişmeyip daha da kötüye gitti. Çiftçi elektrik parası ödeyemediği için göle o günden bu yana su pompalanması durduruldu.

Gediz Nehri, Sol Sahil Sulama Birliği'ni bir aydan bu yana besliyor. Fakat Sağ Sahil Sulama Birliği'nde şu ana kadar sular kesik. O yüzden, bu bölgedeki 3 bin dönüme yakın arazi susuzluk nedeniyle çoraklaşmaya başladı.

Büyük bir bölümü ekilemeyen arazide ekilip de çıkan ürünler de susuzluk nedeniyle kurumakta."
Kısa bir süre öncesine kadar köyde balıkçılık yapan Ali Rıza Doğruyol, şimdi sebzecilik yapıyor. Diğer balıkçı Yüksel Oktay ise geçimini çobanlık yaparak sağlıyor. Kemerdamları köyünün büyükbaş hayvanlarını kuruyan gölde otlatıyor.

 DSİ'ye ait Marmara Gölü Besleme Kanalı'na 12 gün sürekli olarak akması gereken suyun yarım gün aktıktan sonra kesildiğini söyleyen tarla sahiplerinden Hüseyin Demirci bu kanaldan üç bin dönüm arazinin sulanması gerektiğini, sulanamadığı için de arazinin büyük bir bölümünün boş kaldığını söyledi.